CÂU HỎI  A DI ĐÀ PHẬT Kính thưa Thầy Chuyện là vài năm trước con đã xăm một hình Phật lên bắp tay. Con nghĩ mình là Phật tử tu theo đạo Ngài và rất tôn sùng Ngài, nên con đã xăm lên tay mình hình của Ngài. Thật sự con rất thích, nhưng giờ […]

CÂU HỎI

 A DI ĐÀ PHẬT

Kính thưa Thầy

Chuyện là vài năm trước con đã xăm một hình Phật lên bắp tay. Con nghĩ mình là Phật tử tu theo đạo Ngài và rất tôn sùng Ngài, nên con đã xăm lên tay mình hình của Ngài. Thật sự con rất thích, nhưng giờ vô tình con nghe được một thầy nói không nên đeo tượng Phật lên người vì người mình không sạch sẽ, lúc ngủ, tắm gội hay đi đại tiện sẽ không nên. Mà con thì lại xăm cả hình Ngài lên tay, vậy liệu con có mang tội không thầy? Con có nên đi xóa hay sửa lại hình không ạ? Thật sự con đã khổ tâm vô cùng vì thời bồng bột của mình. Mong thầy giúp đỡ!

Con chờ tin của thầy.

——————————————————————————-

TRẢ LỜI

Nam mô A Di Đà Phật

Chắc con cũng không ngờ, lá thư có vẽ “cầu cứu” của con lại mang đến cho Thầy cảm giác vui vui trong một buổi chiều khá ảm đạm vì trời giăng phủ đầy mây đen.

Trong cuộc sống, dường như ai cũng có những thần tượng cho riêng mình. Đặc biệt là tuổi trẻ các con, lứa tuổi luôn thể hiện sự mến mộ đối tượng đến mức “cuồng” thần tượng của mình một cách quá khích. Theo thói quen thời đại, tuổi “của thời bồng bột” này, các con thường tập trung thần tượng vào các đối tượng đình đám trong làng giải trí như diễn viên, ca sĩ, người mẫu, hoa khôi, nam vương… Và với lòng ái mộ thái quá, những fan hâm mộ thường copy một cách nguyên bản phong cách, thời trang, tính cách của thần tượng lên chính con người mình, bày tỏ ước muốn được bắt chước, được trở thành bản sao hoàn chỉnh của họ. Cho nên, việc xăm trổ hình ảnh thần tượng lên thân thể cũng chỉ là chuyện nhỏ, chuyện bình thường, dành cho các fan hâm mộ không sợ đau, không sợ kim tiêm.

Giữa rừng người trẻ chạy theo những idol sân khấu, màn ảnh…, việc con chọn hình Đức Phật để xăm lên bắp tay, trước tiên, Thầy phải thừa nhận con đã có sự dũng cảm vượt qua đam mê đời thường, vượt qua những hình mẫu có sẵn; để thể hiện rằng, điều con quan tâm là đỉnh điểm của sự kính ngưỡng – Người con tôn sùng chính là Người thầy dẫn đường vĩ đại của 3 cõi. Được thôi, tuổi trẻ mà, yêu thích thì thể hiện. Chính điều này ở con làm Thầy thấy vui vui đó con ạ!

Chắc chắn một điều, con vẫn là người chưa dành nhiều thời gian để tìm hiểu hết về giáo lý vi diệu của Đức Phật, nhưng điều không thể phủ nhận là hình tượng và hồng danh Ngài đã ở trong lòng con với một niềm yêu thích, sùng bái của tuổi trẻ – những người luôn có khuynh hướng tìm đến những hình ảnh, những thần tượng riêng như một thước đo chuẩn mực để hướng đến. Thầy vui vì biết được “thần tượng” trong lòng con cũng là thần tượng của Thầy. Thầy thần tượng từ trí tuệ, hạnh nguyện, đến đời sống và cách cư xử của Đức Phật đến mức đêm ngày 6 thời, trong từng sát-na hơi thở đều tâm tưởng đến Ngài với lòng tôn kính tuyệt đối và nguyện với lòng sẽ mãi không thay đổi giữa dòng đời sinh diệt bất tận này.

Cho nên, trước hết, ở một góc độ cảm thông, Thầy hiểu việc con xăm hình Đức Phật lên bắp tay cũng chỉ là một hành động hướng đến “Idol” của mình, hoàn toàn không có ý xúc phạm, bất kính hay xem thường. Tất nhiên, sẽ không ai trách một người nào đó yêu quý thần tượng của họ, muốn thể hiện cho mọi người biết thần tượng luôn bên mình, bằng cách đi xăm hình thần tượng yêu quý lên thân thể chính họ. Và chắc hẳn, những người tôn kính Đức Phật cũng sẽ không đến nỗi cực đoan lên án khi thấy, biết con thể hiện lòng sùng kính của mình đối với Đấng Điều ngự bằng một hình xăm trên bắp tay. Và giờ này, con đang trong tâm trạng thấy tội lỗi qua lời tự sự chân thành “thật sự thấy khổ tâm vì sự bồng bột của mình”. Thầy có hai ý kiến trao đổi với con như sau:

1. Xăm hình Đức Phật trên cơ thể có tội chăng?

Thầy khẳng định với con một điều rằng, xăm hình đức Phật trên cơ thể để biểu thị lòng tôn kính hoàn toàn không có tội. Nhưng vấn đề là hình xăm Đức Phật có được cộng đồng chấp nhận hay không, còn tùy thuộc vào sự cảm nhận của con người, phụ thuộc vào các tập quán, quan điểm tín ngưỡng của từng vùng miền, dân tộc.

Chính con cũng thấy rồi đó, không phải lúc nào cũng có thể “thoải mái” với điều mình thích, mình nghĩ. Xăm hình Phật được thôi, nhưng phải làm sao đây khi bắt buộc phải cùng đi, đứng, nằm, ngồi với Ngài trên tay của con? Bởi vì người có tín ngưỡng như chúng ta còn có những nguyên tắc sống, còn có một đời sống tâm linh đầy những giá trị tôn kính. Những chuẩn mực đạo đức tôn giáo sẽ khiến con luôn cảm thấy bất an, tội lỗi với hình xăm Đức Phật trên tay, khi đối mặt với cuộc sống còn nhiều tương giao với bạn bè trong cõi trần tục của mình.

Thầy rất cảm thông, nhưng cũng không thể tưởng tượng ra cảnh một cánh tay có hình Phật lại đang lộ liễu nâng ly bia giữa quán bar, cầm đùi gà nơi quán nhậu; hoặc một ngày đẹp trời nào đó, người có cánh tay mang hình Phật lại đang quàng qua eo một cô gái vô tư ngắm trời xanh mây trắng trên phố nhộn nhịp; hoặc người có hình Phật trên cánh tay hùng hổ xách ghế đánh người và miệng ào áo mắng chửi người khác, hay gây gổ với hàng xóm. Còn nhiều cái như thế có thể xảy ra trong đời sống. Khi đó, vô tình hình xăm Đức Phật sẽ rất phản cảm và đầy báng bổ đối tượng mình tôn kính.  

Nếu không xăm ở tay vì sợ vướng chuyện rắc rối bàng quan, vậy thì xăm vị trí nào trên cơ thể để thỏa mãn ý nguyện muốn có Đức Phật bên mình? Thôi con nhé, giữ Phật trong tâm sẽ tiện hơn hết với bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, không là vấn đề dơ sạch, mà sẽ là rất đỗi “bất tiện” trong sinh hoạt vốn có của một con người còn đắm nhiều tục lụy giữa cõi hồng trần này.

Cho nên, theo Thầy, tôn sùng Đức Phật đúng đắn nhất chính là nghĩ đến công hạnh và hành theo lời dạy của Ngài. Lấy phẩm hạnh từ bi, trí tuệ thanh cao và đời sống hỷ xả, trách nhiệm của Ngài làm thước đo chuẩn mực để thay đổi chính mình. Nếu đã xác định thực tập theo đạo của Ngài bằng tâm tôn sùng Ngài, con hãy nghiêm túc giữ gìn 5 giới của người Phật tử tại gia, và dùng đèn trí tuệ Đức Phật soi rọi đời sống của mình. Đó mới chính là sự tôn sùng thành tâm và quy ngưỡng đối với bậc Thầy trí tuệ của chúng ta. Xăm hình Phật trên người không thể hiện được tâm hướng Phật đúng nghĩa của một người muốn giải thoát thật sự đâu con ạ.

Chúng ta tôn kính Đức Phật nên giữ Đức Phật trong tâm sẽ tồn tại mãi qua những bước thăng trầm sinh tử của kiếp trầm luân, còn lưu giữ hình Đức Phật bằng một hình xăm trên cơ thể cũng chỉ tồn tại dài lắm một kiếp đời phiêu bạt của con người mà thôi.

Còn vấn đề hình xăm Đức Phật đã lỡ hiện hữu trên tay con, Thầy cảm thông cho con nhưng không cổ súy cho việc này, vì lòng kính ngưỡng với Đức Phật. Mặc dù nhiều Phật tử ở các nước phương Tây thường xăm hình Đức Phật lên cơ thể để thể hiện sự tôn sùng, nhưng hành vi này ở nhiều quốc gia Phật giáo được xem là quốc giáo như Butan, Thailan, Myanma, Srilanka, Lao, Campuchia… không được chấp nhận, thậm chí còn ghép vào hành vi thiếu tôn trọng tín ngưỡng và văn hóa bản địa. Và riêng ở đất nước ta, Thầy nghĩ việc xăm hình Phật lên thân thể cũng khó lòng được mọi người chấp nhận vì lòng tôn kính Đức Phật và truyền thống văn hóa Phật giáo 2000 ngàn năm của dân tộc.

Do vậy, nếu con không thể xóa được hình xăm, thì tốt nhất từ nay con nên mặc áo tay dài để che kín hình xăm Đức Phật. Bên cạnh đó, con càng phải chú ý hơn, thận trọng hơn với hành vi, lời nói, suy nghĩ của bản thân sao cho phù hợp với giới luật của người Phật tử trong con. Đừng để ai đó vì lỗi của mình mà buông lời báng bổ Đức Phật trên tay mình, con nhé! 

2. Có nên đeo hình, tượng Phật lên người?

Con nên an tâm, việc ai đó nói rằng “không nên đeo tượng Phật lên người vì người mình không sạch sẽ, lúc ngủ, tắm gội hay đi đại tiện sẽ không nên”, điều này không đúng. Con nên hiểu rằng, sạch hay dơ là tự tâm ta khởi niệm chứ hoàn toàn không ước định, gán ghép trên các hình thức của cơ thể, phòng xí, buồng tắm.

Nhu cầu đến các phòng tắm, phòng vệ sinh là chuyện sinh hoạt thường nhật của con người để bài tiết chất thải và vệ sinh thân thể. Đương nhiên, một người có đeo tượng Phật trên cơ thể, khi có nhu cầu đến những nơi này thì không ai lại nghĩ ra rằng mình đem Phật vào chỗ không sạch sẽ khiến Phật bị ô uế. Còn như, nói cơ thể con người không sạch sẽ thì cũng đúng, nhưng nó chỉ đúng khi mình thực tập phương thức quán bất tịnh[1] của Đức Phật dạy, và mục đích quán chiếu sự bất tịnh (nhơ nhớp) của thân thể cốt yếu để đối trị tâm tham đắm dục lạc hay cố chấp thân này là thật có của những ai quá chiếu cố, chăm sóc, chiều chuộng sự đòi hỏi của thân xác mà bất chấp tội lỗi, nhân quả gây ra vô lượng nghiệp chướng.

Bát-nhã tâm kinh có câu: “Xá-lợi tử, thị chư pháp không tướng bất sanh bất diệt, bất cấu bất tịnh, bất tăng bất giảm…”, có nghĩa là: “Này Xá-lợi-phất! Các pháp ấy (sắc pháp: thân thể, vật chất…) là không có thật tướng; [các pháp ấy] vốn  không sanh không diệt, không dơ không sạch, không tăng không giảm…”. Vậy thời, chỉ là một tượng Phật đeo trên cơ thể, vốn đơn giản chỉ là vật trang sức bên ngoài mang tính biểu tượng giúp cho người đeo giữ tâm hướng thiện, thì tượng Phật được đeo và cơ thể người đeo cũng đều là sắc pháp, lấy gì để phân biệt cái nào sạch cái nào không sạch trên bản thể không thật tướng đây?

Thuở xưa, vào triều đại nhà Lý nước ta, có vị Tăng đến chùa Chiêu Thiền (Chùa Láng ở làng Yên Lãng, huyện Từ Liêm, kinh thành Thăng Long, hiện nay thuộc phường Láng Thượng, quận Đống Đa, thành phố Hà Nội) tham vấn:

– Đi đứng nằm ngồi thảy đều Phật tâm, thế nào là Phật tâm?

 Thiền sư Đạo Hạnh (1072 – 1116) dùng thi kệ khai thị:

Tác hữu trần sa hữu,         
Vi không nhất thiết không.  
Hữu không như thủy nguyệt,
Vật trước hữu không không.  

Nghĩa là:

Có thì có tự mảy may
Không thì cả thế gian này cũng không
Thử xem bóng nguyệt lòng sông
Ai hay không có, có không làm gì.

(Phan Kế Bính dịch)

Con thấy đó, cho rằng dơ thì nó sẽ là dơ, mà nói rằng sạch thì nó sẽ thành sạch, sạch dơ dơ sạch là quan điểm chỉ tồn tại riêng với tư duy của từng người, không thể là quy chuẩn cho tất cả. Nhìn ánh trăng lung linh dưới nước, ai lại chẳng trầm trồ khen đẹp trước cảnh thần tiên, nhưng ít ai nhận chân đây chỉ là bóng trăng giả ảo trên mặt nước, hoàn toàn không thật có. “Sắc tức thị không” chính là nghĩa này, con ạ!

Người đeo tượng Phật có nhiều mục đích, như: xác tín về niềm tin, bày tỏ lòng tôn kính với đức Phật, hay tạo sự an tâm thuộc liệu pháp tâm linh… Nếu chúng ta gán ghép mang tội bất kính cho người đeo tượng Phật trên cơ thể khi đi vào nhà tắm, nhà vệ sinh thì quá là oan uổng cho họ – những người hoàn toàn không có sự tác ý hủy báng Đức Phật. Thầy nghĩ rằng, những người có thiện cảm với Phật giáo đều khách quan hoan hỷ khi thấy ai đó đeo một hình Phật trên người, nó vẫn đẹp và dễ thương hơn khi đeo một biểu tượng “hú hồn” như đầu lâu, nanh hổ phải không con?

Thầy chúc con tinh tấn, an lạc trong tu học.

Thầy,

Thích Thiện Thuận

————————————————————————————–

[1] Quán bất tịnh: Con có thể tìm hiểu, tham khảo thêm ở Quán bất tịnh, bài 2, Khóa IV, tập 1 bộ Phật học phổ thông của soạn giả cố HT. Thích Thiện Hoa.