Nhớ chiều đó, hơi đông mới chớm
Chuyên Tu buồn, lá đỏ ngậm ngùi buông
Năm nay gió lộng mù sương
Thầy tôi lặng lẽ tận phương trời nào.
Thoáng đó đã 7 năm tròn, kể từ ngày Thầy tôi rời xa cõi tạm, bỏ lại huynh đệ tôi trơ trọi giữa đường trần. Không còn Thầy bên cạnh, tôi mới hiểu được thế nào là hụt hẫng, đơn côi khi mất điểm tựa tinh thần. Nhiều lần tôi tự hỏi, thứ gì quý nhất trong đời, điều gì tiếc nuối nhất trong đời và ai là người tôi cần nhất trong đời? Bao suy nghĩ, lắm đắn đo sau bao chuỗi ngày rong ruỗi lợi danh phù trầm thế sự, tôi đã tìm ra đáp án cho từng câu mà cả đời này không bao giờ thay đổi, rằng: ân tình của Thầy là thứ quý nhất; không dành thời gian bên Thầy làm tôi tiếc nuối nhất và Thầy là người tôi cần nhất trong đời.
Đã nhiều đêm không tài nào ngủ được, chỉ vì trong lòng tôi luôn nhớ mãi hình bóng của Thầy tôi, người thầy đậm chất Nam bộ mộc mạc, bình dị xứ dừa Bến Tre. Thế mới hiểu, để quên một hình bóng thân quen thuộc về ký ức thời gian khổ đắng cay, còn khó hơn để nhớ một người luôn muốn tiếp cận mình với bao săn đón ngọt ngào. Bao giờ thì mới đủ thời gian để quên người Thầy đã dựng nên sự nghiệp bằng sự hy sinh vô điều kiện và luôn tìm cách trao gởi tình thương vô bờ cho đệ tử trong mọi hoàn cảnh? Ai đó sống đời văn minh hiện đại có thể rất dễ quên lãng thâm tình thầy trò, huynh đệ tôi, có lẽ, lòng thương nhớ về Thầy sẽ mang theo xuống huyệt mộ, thân xác này dù có hoà tan vào cát bụi nhưng nghĩa tình của Thầy vẫn mãi không phôi phai.
Tôi còn nhớ 25 năm trước, lúc thầy Thiện Thông mới đến Viện Chuyên Tu xin xuất gia. Khi đó, Thầy tôi còn tráng kiện. Ngày ngày mỗi sáng, Thầy vẫn hay thường ra giếng giặt áo quần cho huynh đệ tôi; rồi Thầy lại vô bếp cặm cụi nấu cơm, mồ hôi tuôn, nước mắt chảy vì củi ướt không cháy nổi, nhà bếp là căn chòi lá ùn ngập khói bủa; từng trái điều rụng, từng chiếc lá bạc hà, cho đến hạt cơm thiu… Thầy đều có thể chế biến thành món ăn cho huynh đệ tôi no bụng ấm lòng. Chiếc áo huynh đệ tôi rách, Thầy cũng khâu vá. Chúng tôi lao động mệt, Thầy dành tụng kinh một mình. Chúng tôi buồn nhớ nhà, Thầy ần cần an ủi. Huynh đệ tôi đau bệnh, Thầy cạo gió, nấu cháo và lá xông. Huynh đệ tôi học bài, Thầy đốt vỏ cam un muỗi. Huynh đệ tôi bê trễ công phu hay hướng ngoại bạn bè, Thầy khuyên bảo nghiêm minh, tận tâm khuyến tấn… Thầy tôi là thế đó: nghiêm khắc nhưng bao dung, hy sinh nhưng khiêm hạ, giản dị nhưng chân tình, chịu khó nhưng thanh bần.
Giờ huynh đệ tôi mỗi người hành đạo một phương trời, trụ xứ cũng huy hoàng, đồ đệ cũng đông, nhưng vẫn thấy thiếu vắng một người luôn ngập tràn đức hy sinh lặng thầm bên cạnh; phương tiện vất chất đủ đầy, sao vẫn thấy nhớ chiếc xe đạp cũ năm xưa Thầy cho; cơm canh trân vị sung túc, mà lòng vẫn thấy thiếu vị ngọt tình thương ngày cũ; đệ tử chăm sóc chu đáo, sao vẫn nhớ cảm giác của bàn tay thô ráp Thầy sờ trán khi sốt vùi trong căn nhà tranh vách đất ngày xưa…
Ký ức thật lộng lẫy như chim phượng hoàng đậu trên cành ngô đồng, nhưng cũng chua xót khác gì dao cứa vào tim đã rách nát vì tang thương, khổ hận. Kỷ niệm cũng ngọt ngào khi xúc cảm dâng trào đưa ta ngược về dĩ vãng, và chính nó lại là đớn đau khi quá khứ vụt tan đẩy ta chạm đáy vực thực tại. Là vọng tưởng chăng? Là đánh mất chánh niệm chăng? Hay là huynh đệ tôi tàn nhẫn với cảm xúc thật của bản thân khi nhớ về người Thầy vừa là ba là mẹ, vừa là bạn là anh, vừa là pháp lữ đồng hành lẫn tròn vai người giúp việc miệt mài bao năm không điều kiện?
Ai nhớ ai quên rồi cũng trôi dần theo dòng đời bôn ba với tuổi đời chồng chất kiếp người lấy bốn biển làm nhà, chọn chúng sanh làm quyến thuộc, hướng Bồ-tát kết làm bạn lữ. Năm tháng nào rồi cũng quay về lại với buổi minh niên, nhưng huynh đệ tôi thì mãi xa cách thầy đến ngàn trùng sương khói, tìm đâu được sự êm đềm của mái chùa ngày xưa thầy trò bên nhau thời gian khó trăm bề.
Một đời chẳng nệ hà công
Tình như biển rộng mênh mông: lòng Thầy!
Bao năm với chuyến đò đầy
Nhớ quên mặc kệ, tâm Thầy nhẹ không.
Thầy đi vào cõi sắc không
Chúng con mòn mỏi chờ mong tháng ngày
Bao năm sương gió dạn dày
Lòng con quặn nỗi nhớ Thầy, Thầy ơi!
Biệt ly đôi ngã cách vời
Tóc xanh chuyển bạc trọn đời khắc ghi
Nhớ thương ánh mắt từ bi
Nụ cười kham nhẫn mỗi khi con về.
Hỡi ôi!
Mái chùa xưa giờ u buồn quạnh quẽ
Bóng Thầy tôi tìm đâu nữa ngày về
Đã hẹn thề noi công hạnh Ân sư
Cho trang sử ngàn thu còn lưu dấu.
Chùa Vạn Thiện, 24/12/2021 (21/11/Tân Sửu)
Thích Thiện Thuận
